Anatomi Ders Notları

http://www.slideshare.net/dersnotlari/anatomi-ders-notlar-35616026

Vücut Boşlukları (Anatomy Cavity)

Vücut Boşlukları ve Bu Boşluklarda Bulunan Organlar

Temel olarak (dorsal) ve ön (ventral) olmak üzere iki vücut boşluğu bulunmaktadır.

1. Dorsal (arka) Vücut Boşluğu

- Cavitas cranii (kafatası boşluğu) à encephalon (beyin)

- Canalis vertebralis (omurga kanalı) à medulla spinalis (omurilik)

2. Ventral (ön) Vücut Boşluğu

- Cavitas thoracis (göğüs boşluğu) à akciğerler, klap, trachea alt bölümü ve bronşlar, oesophagus

- Cavitas abdominalis (karın boşluğu) à mide, ince ve kalın bağırsaklar, pankreas, karaciğer, safra kesesi, böbrekler, üreter

- Cavitas pelvis (pelvis boşluğu) à mesane, ince bağırsak kıvrımları, düz bağırsak (rectum), erkekte prostat, vesicula seminalis, ductus deferens; kadında uterus, ovaryumlar,, tuba uterinalar.

Dorsal Vücut Boşluğu

A - Cavitas Cranii (Kafatası Boşluğu)

Encephalon (Beyin): 1400 gr, vücudun %2si. 6-12 milyar sinir hücresinden oluşur.

B - Canalis Vertebralis (Omurga Kanalı)

Medullla Spinalis (Omurilik): 40-45 cm uzunluğunda, 1 cm çapında, 30 gr ağırlığındadır. Sinir sisteminin %2sini oluşturur.

1- Vücudun büyük bölümünden gelen duyusal impulsları beyne iletir.

2- İstemli hareketleri başlatan impulslar buradan geçerek hedef organa gider.

3- Birçok organın innervasyonu’nu(sinirlendirilmesi) sağlayan lifler buradan geçer

4- Refleks hareketleri ile yakından ilişkilidir.

Ventral Vücut Boşluğu

A – Cavitas Thoracis (Göğüs Boşluğu)

Pulmones(Akciğerler) 

- Göğüs boşluğunda en fazla hacim kaplayan organlardır. Birbirlerinden mediastinum, karın organlarından ise diaphragma ile ayrılmışlardır.

- Apex pulmanisà tepe

- Basis pulmanisà taban

- Facias costalisà ön yüz

- Facias diaphragmaticaà alt yüz

- Facias mediastinalisà iç yüz

- Fissura obliquaà çarpraz yarık

- Fissura horizontalisà yatay yarık

- Sağ akciğer: lobus superior, lobus medius, lobus inferior

- Sol akciğer: lobus superior, lobus inferior

Cor (Kalp) 

Dolaşım sisteminin merkezidir, tepesi aşağıda, tabanı yukarda bir koni şeklinde olup mediastinum medius’ta bulunur. Üçte biri sağda, üçte ikisi ise soldadır.

12-9-6 cm. ßà250(k)-300(e) gr

- Apex cordis, basis cordis à üst ve alt kısım

- Facies sternocostalis à ön yüz

- Facies diaphragmaticaà alt yüz

- Ventriculus dexter/sinisterà karıncıklar

- Atrium dextrum/sinistrumà kulakçıklar

- Septum interventriculare/interatrialeà atar ve toplardamar bölmesi

- Sulcus interventriculare anterior/poesteriorà oluklar

- Ostium atrioventriculare dextrum/sinistrumà sağ/sol atardamar deliği

- Valva antriventricularis dextrum/sinistrumà sağ/sol atardamar kapağı

Trachea (Soluk borusu)

Larinx(gırtlak) ile akciğerler arasında bulunur. 11-12 cmßà 2.5 cm

Oesophagus (yemek borusu)

Pharinx (yutak) ile gaster arsında bulunur 25-30 cmßà 1-2cm

B – Cavitas Abdominalis (Karın Boşluğu)

Gaster – Ventriculus (Mide)

Yiyeceklerim kimus haline geldiği yerdir. Sindirim kanalının en geniş bölümüdür. Diaphragma’nın altında,karın boşluğunun üst kısmında yer alır. Özafagus ile ince barsakların ilk bölümü(duedenum) arasındadır.

1500cc. Civarında hacmi vardır. Ancak 500cc besin alındıktan sonra dolu konuma gelir ve genişlemeye başlar

Paries anterior/posteriorà ön/arka duvar

Bu iki duvar, uzun eksen boyunca sağda ve solda iki eğrilikte birleşirler;

Curvutura ventriculi major/minor à mide büyük/küçük eğriliği

Ostium cardiacum/pyloricum à mide delikleri

Midenin Bölümleri

1- Pars cardialis: midenin kalbe yakın olan bölümüdür

2- Fundus gastricus: genelde gazla doludur.

3- Corpus gastricum: midenin en büyük bölümüdür %80

4- Pars pylorica: midenin en alt kısmı

Intestinum Tenue (ince barsaklar) 6-7 m

Sindirim kanalının en uzun bölümüdür, kalın bağırsakların oluşturduğu kavsin içinde bulunurlar. Genelde karın boşluğunun orta ve alt kısımlarını doldururlar.

Valva pylori/ileocaecalis: barsaktaki maddelerin mideye geçişini engelleyen kapak/tersi

3 bölümden oluşur; duedonum, jejenum, ileum

Duedonum: 25 cm, barsakların en kısa, en geniş, en kalın duvarlı, en az hareketli bölümüdür.

Pars superior/descendes/horizontalis/ascendens à üst/inen/yatay/çıkan duvar

Jejenum ve Ileum

6-7m, ince barsakların en uzun, en hareketli ve en kıvrımlı bölümüdür. Makroskopik özellikleri ile birbirlerinden ayrılamazlar. 

İntestinum Crassum (kalın bağırsaklar)

- Caecum

- Colon

- Rectum

- Canalis Analis

Caecum: kalın bağırsakların en geniş kısmıdır, kör bir kese şeklinde olup, yukarıda colon ascendens ile devam eder

Colon ascendens/transversum/descendens/sigmoideumàçıkan/yatay/inen kolonlar

Hepar (Karaciğer)

En büyük iç organdır, 1.5 – 2 kg, vücudun %2si

Diaphragma’nın altında bulunur ve mide ve bağırsakların üzerine oturur.

- Facies diaphragmatica: ön dış yüz

- Facias visceralis: arka iç yüz

- Lobus dexter/sinister/caudatus/quadratus: sağ/sol/kuyruklu/dört köşe bölüm

Vesica Biliaris (Safra Kesesi)

- Hepar’ın arka iç yüzünde bir çukura yerleşmiştir(fossa vesica biliaris)

- Hastalıklar: Kolelitiazis(safra taşı) safra koliği(safra ağrısı) kolesistektomi(safra’nın kesilip alınması)

Pancreas

- Karın arka duvarında duedenum ile dalak arasında yerleşmiş bir iç ve dış salgı bezidir.

Dış Salgılar: tripsin, amilaz, lipaz

İç Salgılar: İnsülin, glukagon

Renis (Böbrekler)

- Karın arka duvarında columna vertebralis’in her iki yanında bulunurlar. 130-150 gr

- Facies anterior/posterior: ön yüz, arka yüz

- Margo medialis/lateralis: iç kenar, dış kenar

- Extremitas superior/inferior: üst uç, alt uç

- Glandula suprarenalis: böbrek üstü bezi

- Ureter (Pars abdominalis)

Böbreklerden aldığı idrarı, mesane’ye taşıyan 20-25 cm uzunluğunda bir çift muscular yapıda borudur.

C – Pelvis

- M. Sphincter ani internus/externus: düz kas/çizgili kas[canalis analis’in dışa açıldığı bölümde, normalde canalis analis kapalıdır]

Vesica urinaria(Mesane): Ureter’ler yolu ile böbreklerden gelen idrarın bir süre bekletildiği, daha sonra da urethra’ya iletildiği, ileri derecede genişleme olanağına sahip muscular bir organdır.

Glandula prostatica(prostat): Mesane alt yüzüne komşudur. Koyu kırmızı renkte, sert kıvamlı kestane şeklinde bir bezdir. Prostat salgısı, ejakulat’ın(meni) %20-30’unu oluşturur.

Ductus Deferans: Erkekte üreme hücresi olan spermium’un coitus(cinsel ilişki) sırasında iletimini sağlar(40-50 cm)

Vesicula Seminalis: Mesane arka yüzü ile rectum arasında bulunan bir bezdir. Ejakulat’ın %60-70’ini oluşturan alkalik, visköz bir sıvı salgılar.

Ovarium: kadındaki temel üreme organıdır. Diş üreme hücresi olan ovum ile dişi seks hormonları olan östrojen ve progesteron’u üretir.

Tuba Uterina: Uterus’tan ovaryuma uzanan 10-12 cm. uzunluğunda bir çift muscular borudur. Yumurta burada döllenir.

Uterus:

- Rectum ile mesane arasında bulunan içi boş, kalın duvarlı bir genital organdır.

- Döllenmiş ovum’u içersinde barındıran,gelişmesi sırasında gereksinimlerini karşılayan ve doğum eylemini gerçekleştiren organdır.

İnsan Vücudunun Bölümleri

Vücudun Bölümleri, Anatomik Düzlemler, Eksenler ve Yönler

Vücudun Bölümleri, Anatomik Düzlemler, Eksenler ve Yönler
 İnsan vücudu bölge ve bölümlere ayrılarak incelenir. Bölge ve bölümler oluĢum ve organların tanımlanmasında, bulundukları yerlerin belirlenmesinde önem taĢır.
 1. Vücudun Bölümleri
 İnsan vücudu (corpus humanum);
 baŞ, (caput)
 boyun, (collum)
 gövde, (truncus),
alt ve üst uzuvlar (ekstremitalis süperior, ekstremitalis inferior) olmak üzere incelenir

•  Baş (Caput)

 Kafa (regio capitis), yüz (regio facialis) bölgelerinden oluşmuştur. Baş bölümünü, kafa kemikleri ve yüz kemikleri birbirleriyle bağlantı yaparak oluştururlar. Baş bölümünde kafatası boşluğu, ağız boşluğu ve göz çukuru bulunur. Kafatası boşluğunda çeçitli organlar bulunur.

•  Boyun (Collum)

 Boyun (regio colli), kafa ve gövdeyi birleştiren bölümdür. Ön bölgesine, regio colli anterior; arka bölgesine, regio colli posterior denir. Arkada bulunan ense bölgesi, regio nuchae olarak adlandırılır. Boynun arka tarafında boyun omurları, önde ise solunum ve sindirim sistemine ait yapılar vardır. Üzeri kas ile kaplıdır.

• Gövde (Truncus-Corpus)

Gövde; göğüs (regio pectoralis), karın (regio abdominalis), apış arası (regio perinalis) arkada sırt -bel (regio dorsalis) bölgelerinden oluşur. Gövde; göğüs, karın ve leğen olmak üzere üç ana bölümde incelenir.

• Uzuvlar (Ekstremiteler)

Üst Ekstremiteler; üst ekstremiteler omuz (r. deltoidea), kol (r.brachialis dirsek (r.cubitalis) ön kol (r.antebrachialis) ve el (r. manus) bölgelerinden oluĢur. Üst ekstremiteler gövdeye her iki yandan omuz ile bağlıdır.
Alt Ekstremiteler; kalça (r. glutealis), uyluk (r.femoralis), diz (genu), bacak (r.cruris), ayak (r.pedis) bölümlerinden oluşur. Alt extremiteler her iki alt yandan gövdeye bağlanırlar. Gövdedeki iç bağlantı yerine perine  (r. perinalis) denir.

Anatomik Düzlemler ve İnsan Vücudunun Anatomik Bölümleri

Anatomi Eksenler ve Düzlemler

http://www.anatomi.gen.tr/anatomi-eksenler-ve-duzlemler.html

ANATOMİK DURUŞ

Anatomi dersinde insan vücudundaki eksen ve yönleri bilmek için herkes tarafından kabul edilen tıbbi duruş yani Anatomik duruş vardır.

Bu duruşa göre yönler belirlenir. Diğer bir yazımda tıbbi yönleri yazmıştım. O yönler işte tam olarak Anatomik duruşa göre belirlenir.

Peki Anatomik duruş nasıldır?

omurga dik, baş hafif önde avuç içleri öne bakar şekilde, ayaklar da aynı öne bakar şekilde duruşa Anatomik duruş denir. 

İŞLEVSEL ANATOMİ

ANATOMİNİN BÖLÜMLERİ

1.MAKROSKOBİK ANATOMİ:Vücudu oluşturan yapı ve organların çıplak gözle 

görebildiğimiz kısımlarının biçimlerini,birbirleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır.İkiye 

ayrılır:

• BÖLGESEL ANATOMİ: Vücut oluşumlarını bölgelere ayırarak yüzeyden derine doğru inceleyen anatomi dalıdır.Örnek bölgeler: Kafa bölgesi -regio kapitis-,yüz bölgesi -regio facialis-,ense bölgesi -regio nuchae- vb.
• SİSTEMATİK ANATOMİ:Sistematik anatominin bölgesel anatomiden farkı tanımsal olarak , vücut oluşumlarını bölgelere değil sistemlere göre incelemesidir.Örnek sistemler; hareket sistemi - systema locomaritorium - , iskelet sistemi - systema skeletale - , kas sistemi - systema musculare - , sindirim sistemi - systema digestorium - vb.

2.MİKROSKOBİK ANATOMİ: Çıplak gözle görülmeyen 

vücut oluşumlarını mikroskopla inceleyen bilim 

dalıdır.İkiye ayrılır:

• HİSTOLOJİ: Doku yapılarını inceleyen bilim dalıdır.
• SİTOLOJİ: Hücre yapılarını inceleyen anatomi dalıdır.

3.GELİŞİM ANATOMİSİ(EMBRİYOLOJİ): Bir insanın 

döllenmeden doğuma kadar geçen yaşam evrelerini ve gelişimini 

inceleyen bilim dalıdır.

ANATOMİNİN KISA TARİHÇESİ

ANATOMİNİN KISA TARİHÇESİ

Anatomiyle ilgili ilk yazılı kayıtlar eski Yunan'da Hippocrates (M.Ö.460-377) ile başlar. Hippocrates’in kafa kemikleri ile ilgili tanımlamaları günümüzde de geçerlidir. Aynı dönemlerin bir başka hekimi olan Aristoteles’de anatomi ile ilgili tanımlamalarda bulunmuştur. Ünlü Yunan hekimi Galenos (M.S. 130-200) ölü hayvan disseksiyonlarına ağırlık vermiştir. Daha sonra insanlarda da tanımlanmış olan periferik sinirler, eklemler ve kaslar üzerinde gözlemler yapmıştır. Galenos’un anatomik oluşumları ve çeşitli hastalıkları tanımladığı eseri orta çağın sonlarına kadar kullanılmıştır. M.S. 980-1037 yıllarında yaşayan ve Avrupalılar tarafından Avicenna ismi ile tanınan İbn-i Sina "Tıp Kanunu" kitabında anatomi ve fizyoloji ile ilgili konulara da yer   vermiştir. İbn-i Sina eserlerinde Hippocrates ve Galenos’un görüşlerinden de yararlanmıştır           Avrupa’da yaşanan yenilik hareketlerine paralel olarak anatomik çalışmaların da  gelişme gösterdiği gözlenir. Örneğin Leonardo da Vinci’nin (1452-1519) insan vücudu ile ilgili çizimleri geçerliğini bugün de sürdürmektedir. Anatomi, ancak 16. yüzyılda bağımsız bir bilim dalı konumuna gelmiştir. İlk anatomist ve modern anatominin kurucusu olarak kabul edilen Andreas Vesalius (1514-1564) çok sayıda insan ölüsü incelemiş ve insan vücut yapısı üzerinde çalışmıştır. 1543 yılında yazdığı "De Humani Corporis Fabrica" adlı eseri Avrupa ülkelerinde uzun yıllar anatomi ders kitabı olarak kullanılmıştır. Binlerce yıl yalnızca gözle görülebilen oluşumların ölü insan vücudu üzerinde araştırılmasını amaçlayan anatomi bilimi, mikroskobun keşfi ile görülemeyen yapıları da inceleme olanağına kavuşmuştur. Teknolojide kaydedilen ilerlemeler oluşumların on binlerce kez büyütülebilmesini mümkün kılmaktadır.

ANATOMİ VE FİZYOLOJİYE GİRİŞ

ANATOMİ VE FİZYOLOJİYE GİRİŞ

AMAÇ         

Anatomi ve fizyoloji ile ilgili temel terim ve kavramları ayırt edebileceksiniz.

ARAŞTIRMA

•  Anatomi, fizyoloji bilim dallarını ve özelliklerini anatomi fizyoloji kitaplarından araştırınız. Araştırma sonucunu arkadaşlarınızla paylaşınız.
• İnsan model maketi üzerinde vücut bölgelerini inceleyerek araştırınız.
•  Baş bölümünde bulunan anatomik boşlukları iskelet modeli üzerinde araştırıp arkadaşlarınızla tartışınız.
•  Baş, göğüs, karın, leğen boşluğunda bulunan organları maket üzerinde inceleyiniz.

1. ANATOMİ VE FİZYOLOJİYE GİRİŞ
Anatomi ve fizyoloji bilim dalları, tıp biliminin temel dallarındandır.
Anatomi: İnsan vücudunu oluşturan organ ve oluşumların normal şekil ve yapısını
bunların  arasındaki foksiyonel bağlantıyı inceleyen bilim dalıdır.
Fizyoloji: İnsan vücudunu oluşturan organ ve oluşumların niteliklerini, işlevlerini bu
işlevlerle ilgili vücutta oluşan olay ve değişiklikleri inceleyen bilim dalıdır.
Anatomi ve fizyoloji bilim dallarının gelişmesine pek çok düşünür ve bilim adamı
katkıda bulunmuştur.